PGS, TS Mai Văn Trinh, Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ GD-ĐT) thông tin: Khoảng tháng 7-2018, các dấu hiệu sai phạm kỳ thi THPT quốc gia được phát hiện. Trong thời gian khá dài vừa qua, Bộ GD-ĐT cùng Bộ Công an đã vào cuộc tích cực, với tinh thần kiên quyết xử lý sai phạm đúng người, đúng việc, đúng quy định pháp luật để ngăn chặn sai phạm kỳ thi THPT quốc gia nói riêng, kỳ thi khác nói chung.
Cơ quan điều tra Bộ Công an đã nỗ lực cố gắng, với tinh thần trách nhiệm, đầu tư trang thiết bị hiện đại, đã tiến hành điều tra, xác minh làm rõ những sai phạm xảy ra ở Hòa Bình. Đặc biệt, đã giám định các bài thi trắc nghiệm bị can thiệp. Từ kết quả điều tra, trên cơ sở điều tra của Bộ Công an, chiếu theo quy chế thi hiện hành, Bộ GD-ĐT đã thành lập Hội đồng chấm thẩm định các bài thi của các thí sinh có liên quan. Đến nay, việc chấm thẩm định các bài thi đã xong, cơ quan điều tra Bộ Công an, Bộ GD-ĐT đã thống nhất phương án xử lý. trên cơ sở đề nghị của Bộ Công an và chiếu theo quy chế, kết quả chấm thẩm định là kết quả chính thức của kỳ thi, được sử dụng thay thế cho kết quả thi THPT quốc gia 2018. Kết quả này được sử dụng xét công nhận tốt nghiệp THPT và làm cơ sở để các cơ sở giáo dục đại học tuyển sinh.
Kết quả chấm thẩm định cho thấy, có 64 thí sinh, trong đó 63 thí sinh của năm 2018, một thí sinh 2017 có sự thay đổi điểm. Cụ thể, điểm chấm thẩm định giảm thấp hơn nhiều so với điểm đã công bố. Với 56 thí sinh của 140 bài thi trắc nghiệm đã bị thay đổi điểm, có môn điểm chấm thẩm định giảm 9,25 điểm. Đây là sự can thiệp nghiêm trọng, làm sai lệch kết quả thi. Qua sự việc cho thấy, người chịu thiệt thòi đầu tiên là thí sinh, mang lại hiệu ứng không tốt với xã hội. Tới đây, Bộ Công an, Bộ GD-ĐT tiếp tục điều tra, làm rõ, xử lý những đối tượng liên quan theo quy định pháp luật.
Về phía Bộ GD-ĐT, đã có công văn chỉ đạo, yêu cầu Sở GD-ĐT Hòa Bình cập nhật kết quả chấm thẩm định nói trên của 64 thí sinh lên phần mềm quản lý thi; tiến hành xét công nhận lại tốt nghiệp lại. Đồng thời, gửi kết quả chấm thẩm định thông báo đến các trường đại học, cao đẳng mà các thí sinh có liên quan đang theo học và xử lý theo quy định. Bộ GD-ĐT cũng có công văn gửi Cục Nhà trường (Bộ Quốc phòng), Cục Đào tạo (Bộ Công an) và các trường đại học, cao đẳng và liên hệ Sở GD-ĐT Hòa Bình trong việc xử lý vụ việc.
Qua sự việc này, Bộ GD-ĐT khẳng định, tất cả những sai phạm trong thi cử, bằng tất cả hình thức nào, có âm mưu, chuẩn bị, kỹ càng đến đâu, sử dụng thiết bị hiện đại đến mấy thì cũng bị phát hiện và bị xử lý nghiêm. Vì vậy, Bộ GD-ĐT, Bộ Công an gửi thông điệp một cách nghiêm khắc, mạnh mẽ tới các phụ hunh, các thí sinh cũng như các cán bộ, thầy giáo, cô giáo tham gia kỳ THPT quốc gia 2019 phải thực hiện nghiêm túc quy chế thi.
Đáng chú ý, Bộ GD-ĐT cũng gửi thông điệp đến các địa phương, đó là việc tổ chức kỳ thi THPT quốc gia đặt dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo thi THPT quốc gia, nhưng người chịu trách nhiệm trực tiếp là Ban chỉ đạo thi các tỉnh, thành phố cho cần nêu cao tinh thần, trách nhiệm. Nếu các địa phương thực hiện đúng quy định thì kỳ thi sẽ diễn ra an toàn, nghiêm túc, hiệu quả. Ngược lại, dù quy định, quy trình có chặt chẽ đến mấy, nhưng con người cố ý đồ thực hiện gian lận thì khó có thể bảo đảm tính nghiêm túc.
Để phòng ngừa gian lận, Bộ GD-ĐT đưa ra một số giải pháp. Theo đó, công tác vận chuyển đề thi, bài thi được quy định kỹ hơn về quy cách niêm phong, nhất là quy định rõ vai trò của công an. Bộ cũng quy định chặt chẽ hơn việc bảo quản đề thi, bài thi tại các điểm thi; yêu cầu có công an bảo vệ và camera an ninh giám sát khu vực này thường xuyên; phó trưởng điểm hoặc thư ký của trường đại học trực ban đêm.
Về niêm phong túi bài thi được quy định cụ thể như: Hai cán bộ coi thi ký giáp lai, có họ tên, chữ ký của phó trưởng điểm thi đến từ trường đại học; dán phủ băng dính trong lên nhãn niêm phong bảo đảm mọi can thiệp đều bị phát hiện.
Trước hành vi can thiệp để nâng điểm bài thi của thí sinh tại một số hội đồng thi THPT quốc gia năm 2018, năm nay, Bộ GD-ĐT yêu cầu khu vực chấm thi bắt buộc phải lắp đặt camera an ninh giám sát; cách ly trong quá trình làm phách bài thi tự luận Ngữ văn. Một điều chỉnh rất quan trọng của kỳ thi năm nay là bộ giao các trường đại học đủ năng lực chấm bài thi trắc nghiệm; quy trình chấm thi cũng có những điều chỉnh rõ ràng, chi tiết hơn.
Bên cạnh đó, điều chỉnh, nâng cấp, hoàn thiện phần mềm chấm thi trắc nghiệm theo hướng tất cả những dữ liệu chấm thi từ việc quét ảnh bài thi và các dữ liệu khác đều được mã hóa; đánh phách điện tử phiếu trả lời trắc nghiệm của thí sinh, quản lý người dùng để không thể tự ý can thiệp. Trong chấm bài thi tự luận Ngữ văn năm nay là ngoài việc vẫn yêu cầu chấm kiểm tra ngẫu nhiên 5% bài thi như năm trước, những bài thi điểm cao sẽ được lựa chọn để chấm kiểm tra…
